شماره پلاک هر خودرو مانند اثر انگشت در اتومبیل ها می باشد که باید هر پلاک کاملا منحصر بفرد بوده و به همین دلیل هیچ اتومبیلی دارای پلاک یکسان با سایر پلاک ها نیست. شماره پلاک ماشین ها در ایران به تفکیک استان ها می باشد که هر استان دارای کد اختصاصی خودش بوده و شاید برخی از آنها برای شما سوال ایجاد کند که مثلا این پلاک متعلق به کدام استان یا شهر است.
شماره پلاک هر خودرو در واقع شناسنامه اختصاصی برای هر ماشین محسوب می‌شود و اعداد و حروف داخل پلاک ها هر کدام نشان دهنده استان، شهر یا حتی سازمان خاصی هستند.
شماره گذاری پلاک خودرو ها در ایران تاریخچه ای صد ساله دارد و در این سال ها قوانین مربوط به آن تغییرات چشم گیری داشته است؛ برای مثال، نام شهر ها حذف شده و کد هایی جایگزین آن ها شده است. همچنین از حروف و رنگ های مختلف برای افزایش ظرفیت شماره گذاری پلاک ها استفاده شده است.
در این مقاله لیست کاملی از شماره پلاک خودرو ها شامل شماره پلاک استان ها و شماره پلاک شهر ها به صورت جدول راهنمای پلاک خودرو برای شما عزیزان آماده شده است. همچنین در ادامه این مقاله به بررسی پلاک خودرو ها، دلیل وجود آن ها، تاریخچه و پلاک های اختصاصی استان های ایران نیز می‌پردازیم.
پلاک، شماره شناسایی وسایل نقلیه است که به صورت ترکیبی از اعداد و حروف، روی صفحه ای فلزی حک شده و روی بدنه وسایل نقلیه نصب می‌شود.
سیستم شماره گذاری خودرو ها و وسایل نقلیه در کشور های گوناگون، متفاوت است. در ایران، حرفی که در شماره پلاک به کار برده می‌شود نوع کاربری خودرو را مشخص می‌کند. در پلاک های شخصی، عدد دو رقمی سمت راست بر اساس محل سکونت مالک خودرو تعیین می‌شود.
نصب اولین پلاک خودرو مربوط به سال ۱۸۹۳ میلادی (۱۲۷۲ خورشیدی) در فرانسه است؛ اما قدمت پلاک گذاری خودرو ها در ایران به سال ۱۳۰۵ خورشیدی برمی‌گردد؛ یعنی همان سالی که اولین خودرو وارد کشور شد. سه سال بعد، در سال ۱۳۰۸، بعد از افزایش تعداد خودرو ها، قوانینی در ۳۲ بند برای شماره گذاری آن ها ایجاد شد.
در آن دوران هر خودرو دارای پنج پلاک بود که شامل نام کارخانه، نمره جلو، نمره عقب، پلاک مالیات و آدرس مالک می‌شد. طبق اسنادی که از آن زمان باقی مانده، پلاک تهران یک کد دو رقمی به همراه حرف «ط» و پلاک سایر شهر ها سه رقمی بود. به مرور زمان و با افزایش تعداد اتومبیل ها در سراسر کشور، پلاک ها ترکیبی از نام شهر و چهار عدد شدند. در سال ۱۳۳۵ پلاک ها در مرکز استان ها به پنج و در شهر های اطراف به ۶ رقم افزایش پیدا کرد. نام شهر به همراه یک کد دو رقمی که نشان دهنده سال صدور بود، سمت چپ پلاک درج می‌شد.
مالکان خودرو در آن دوران هر ساله باید برای تعویض پلاک خود به اداره شماره گذاری می رفتند تا کد مربوط به آن سال را دریافت کنند. آن ها در این روش مجبور به پرداخت عوارض و مالیات مربوطه می‌شدند. پلاک خودرو ها در سال های ۱۳۴۲، ۱۳۴۶ و ۱۳۵۶ دستخوش تغییراتی شد؛ به عنوان مثال، دیگر کد دو رقمی سمت چپ به معنی سال صدور پلاک نبود؛ بلکه بر اساس نوع کاربری وسیله نقلیه تعیین می‌شد.
در سال ۱۳۷۲ بر اساس قوانینی جدید، پلاک های لیزری با دو رنگ عرضه شدند. در همین سال با اضافه شدن حروف فارسی، ظرفیت شماره‌گذاری خودرو ها افزایش پیدا کرد. در سال ۱۳۸۱ پلاک های دو زبانه جای مدل های قبلی را گرفتند؛ اما این حالت یک سال بیشتر طول نکشید و تغییراتی بر روی آن انجام شد. در دهه ۸۰ شمسی، پلاک خودرو مربوط به اولین مالک آن بود و با انتقال مالکیت عوض نمی‌شد؛ اما از اوایل دهه ۹۰ تاکنون، پلاک خودرو متعلق به افراد است و با تغییر مالکیت خودرو، منتقل نمی‌شود. امروزه منطقه سکونت مالک پلاک، کد دو رقمی سمت راست را تعیین می‌کند.
با توجه به تولید و ساخت بیشمار خودرو ها در کشور، طولی نخواهد کشید که تغییراتی در پلاک ها به منظور افزایش ظرفیت آن ها صورت بگیرد.
برای خودرو های عمومی به کار میروند. خودرو های دارای پلاک سفید به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
خودرو های پلاک سفید با حروف الفبا به جز «گ» خودرو های شخصی هستند که روزانه شمار زیادی از آنها در کشور در حال تردد هستند و طبیعی است که بیشترین تعداد پلاک خودرو نیز مربوط به این نوع باشد.
خودرو های دارای پلاک زرد رنگ، مربوط به حمل و نقل عمومی، تاکسی ها و ماشین های کشاورزی هستند.
پلاک های قرمز رنگ با نام پلاک دولتی شناخته می‌شوند.
خودرو های دارای پلاک قرمز با عبارت «تشریفات» خودرو های تشریفات دولتی هستند و خودرو های پلاک قرمز با حرف «الف» خودرو های دولتی هستند که طبق قانون استفاده شخصی از آن ها غیرمجاز است.
| استان | مرکز استان | سایر شهر ها |
|---|---|---|
| آذر بایجان شرقی | تبریز: ۱۵ | ۲۵، ۳۵ |
| آذربایجان غربی | ارومیه: ۱۷ | ۲۷، ۳۷ |
| اردبیل | اردبیل: ۹۱ | ۹۱ |
| اصفهان | اصفهان: ۱۳، ۵۳ ، ۶۷ | ۲۳،۴۳ |
| البرز | کرج: ۶۸، ۲۱ (و)، ۲۱ ( ص)، ۳۸ (ب، د، س) | ۷۸ (ط)، ۲۱ (ص) |
| ایلام | ایلام: ۹۸ | ۹۸ |
| بوشهر | بوشهر: ۴۸ | ۵۸ |
| تهران | تهران: ۱۱، ۲۲، ۳۳، ۴۴، ۵۵، ۶۶، ۷۷، ۸۸، ۹۹، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰، ۶۰، ۷۰، ۸۰، ۹۰ | ۲۱ (به‌جز حروف ص، و)، ۷۸ |
| چهار محال و بختیاری | شهرکرد: ۷۱ | ۸۱ |
| خراسان شمالی | بجنورد: ۲۶ (با حروف ب ج د س)، ۷۴ (ج) | ۲۶ |
| خراسان رضوی | مشهد: ۱۲، ۳۶، ۷۴ | ۳۲، ۴۲ |
| خراسان جنوبی | بیرجند: ۵۲ | ۵۲ |
| خوزستان | اهواز: ۱۴ | ۲۴، ۳۴ |
| زنجان | زنجان: ۸۷ | ۹۷ |
| سمنان | سمنان: ۸۶ | ۹۶ |
| سیستان و بلوچستان | زاهدان: ۸۵ | ۹۵ |
| فارس | شیراز: ۶۳، ۹۳ | ۷۳، ۸۳ |
| قزوین | قزوین: ۷۹ | ۸۹ |
| قم | قم: ۱۶ | ۱۶ |
| کردستان | سنندج: ۵۱ | ۶۱ |
| کرمان | ۴۵ | ۶۵، ۷۵ |
| کرمانشاه | کرمانشاه: ۱۹ | ۲۹، ۳۹ |
| کهگیلویه و بویر احمد | یاسوج: ۴۹ | ۴۹ |
| گلستان | گرگان: ۵۹ | ۶۹ |
| گیلان | رشت: ۴۶ | ۷۶، ۵۶ |
| لرستان | خرم آباد: ۳۱ | ۴۱ |
| مازندران | ساری: ۶۲ | ۸۲، ۹۲، ۷۲ |
| مرکزی | اراک: ۴۷ | ۵۷ |
| هرمزگان | بندرعباس: ۸۴ | ۹۴ |
| همدان | همدان: ۱۸ | ۲۸ |
| یزد | یزد: ۵۴ | ۶۴ |
سال 1305 هجری شمسی
نوع کاربری وسیله نقلیه
